Cihan Bilgin-15 Tem 2021

Devrimin öncülüğünü yapan kadınlar, bugün geliştirdikleri toplumsal örgütlenmeyle yaşamın her alanında öncü olmaya devam ediyor... Kadın özgürlük paradigması ile oluşturulan Jinwar köyü, herkesin “olmaz” dediği yerde yeni yaşamı yaratıyor

19 Temmuz 2012’den sonra artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktı. Öyle ki 2012 yılı, etkisi dünya çapında görülecek bir devrime sahiplik ediyordu. Bir dönem açısından sonun başlangıcıyken yeni örülecek bir toplumsallık açısından da ilk adımlar atılıyordu.

Janet Biehl bir değerlendirmesinde, bunun, kadın devrimin üçüncü devrim teorisini aştığını söylerken gelişen devrimi, “Dördüncü Devrim” olarak nitelendirmişti. Zira bu devrim, kolay başarılmamıştı. Bedelleri vardı, hem de ağır bedeller.

Fransız devrimi ile Marksist devrimlerde kadının ikinci plana atılarak yok sayılması, devrimin kısa ömürlü olmasına neden olmuş ve çok geçmeden yıkımlarını getirmişti. İlk sömürge kadın, devrimlerde öncülük yapmasına rağmen devrimden sonra yine yok sayılmıştı, fakat Kuzey ve Doğu Suriye’de yeni bir tarihsel çıkış gerçekleştirildi. Kadın öncülüğünde gelişen ve “Rojava kadın devrimi” olarak da nitelendirilen bu devrim, insanlığın en büyük kazanımı olarak 9 yılını geride bıraktı.

Devrimin öncülüğünü yapan kadınlar, bugün geliştirdikleri toplumsal örgütlenmeyle yaşamın her alanında öncülük rolünü oynamaya devam ediyor. 2005’te kurulan Yekitiya Star bugün devrimsel boyuta ulaşan mücadelenin temelini atmıştı.

Kobanê'de yakılan devrim ateşine kadarki süreçte amaç; eve hapsedilen kadını dışarı çıkarmak ve toplumsal yaşamda hak ettiği yeri bulmasını sağlamaktı. Zira devrim öncesinde bir yandan eril zihniyetin şekillendirdiği toplumsal kurallar bir yanda da BAAS rejiminin uygulamaları, kadını tamamen ev hapsetmişti.

İlk örgütlenme Yekitiya Star

Ama artık ilmek ilmek dokunuyordu kadın devriminin sayfaları. Özgürleştirilen her alanda ilk olarak kadın kurumları kuruldu. Binlerce kadın akademilerde eğitim görmeye başladı. Devrim alanlarının genişlemesiyle birlikte giderek büyüyen Yekitiya Star, 2016 yılında yaptığı kongresinde Kongra Star’a olarak örgütlenmeye başladı.

Kongra Star’ın ilanıyla birlikte Kuzey ve Doğu Suriye’deki tüm kadın birleşenleri bu çatı altında bir araya geldi. Koordinasyonu 7 üyeden oluşan Kongra Star’ın Kuzey ve Doğu Suriye’de toplamda 97 bürosu bulunuyor. Federe Kürdistan, Şam ve Lübnan’da temsilcilikleri bulunan Kongra Star, Almanya’da da temsilcilik açma çalışmalarını sürdürüyor. 

Özsavunma

Özsavunmaya da öncülük eden kadınlar, 4 Nisan 2013 yılında Kadın Savunma Birlikleri'ni (YPJ) oluşturdu. Kadın ordusu olarak her geçen gün büyüyen YPJ, daha sonra bünyesine Arap, Ermeni, Süryani kadınları da katmaya başladı. Kobanê direnişiyle birlikte ismi daha fazla duyulmaya başlanan YPJ, dünya çapında birçok dergi, kitap, sinemaya konu oldu ve üzerine şarkılar bestelenmeye başlandı. Aynı zamanda kadına yönelik şiddete karşı mücadele amacıyla yerellerde Kadın Asayiş Güçleri kuruldu. 

Kadın akademileri

İlk kadın akademisi Star adıyla 2012 yılında açıldı. Şu an sayısı 10’a çıkan akademilerde kadın tarihinin yanı sıra toplum bilim ve farklı birçok branşta eğitimler görülüyor. Ayrıca kadınların toplumsal dönüşüm yaratma temelinde yürüttükleri çalışmalar sadece kadın akademileriyle de sınırlı değil. Zira demokratik toplum akademilerinde, erkeğin de gerekli dönüşümü yaşaması amacıyla jineoloji ve kadın tarihi üzerine eğitimler yapılarak verili eril zihniyet aşılmaya çalışılıyor.

Kadın ekonomi komiteleri

Ekonomi alanında da büyük başarılar elde eden kadınlar, 2015’te Yekitiya Star’ın düzenlediği toplantının ardından ilk Kadın Ekonomi Komitesi’ni oluşturarak, kadın ekonomisinin temellerini attı. Komünal ekonomi temelinde gerçekleşen üretim Öz Yeterlilik ilkesini esas alarak dışa bağımlılığı aşmayı hedefliyor. Kadın ekonomi komitesinin oluşturduğu 31 kooperatif bölgede faaliyet yürütüyor.

Kadın ülkesi: Jinwar

Kuşkusuz Rojava’da gelişen devrimin en büyük kazanımlarından biri de Jinwar kadın köyüdür. Türkçe’de ‘Kadın ülkesi’ anlamına gelen Jinwar, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde, Hesekê’nin Dirbêsiyê ilçesinde açıldı. 

Jinwar, Ortadoğu’da ilk, dünyada ise ikinci kadın köyü olma özelliğini taşıyor. Bölgeye gelen heyetlerin ilk uğrak yerlerinden olan Jinwar, kerpiçten yapılma 30 evden oluşuyor. Jinwar kadın köyü, kadın yönetimi, özgür eş yaşam, ekolojik ekonomi, sağlıklı toplum amacıyla kurulan bir köy olmasıyla dikkat çekiyor.

Sadece kadınların yaşadığı Jinwar’da, köyün idaresi de oluşturulan meclis tarafından yürütülüyor. Ayda iki kez toplanan meclis, köydeki yaşam dahil, bölgede yaşanan gelişmelerin değerlendirildiği tartışmalar yürütüyor. Köyde yaşayan 35 Kürt, Arap, Êzidî kadın bu meclisin doğal üyesi olarak kabul ediliyor. Yani Jinwar, kadınların ortak bilinciyle yönetilen, yine kadının politik yaşamının örgütlenmesinde de önemli bir adım atarak, alışıla gelen köy yaşamının dışına çıkıyor. Dolayısıyla da sadece bir barınma değil, aynı zamanda bilinçlenme, örgütlenme ve kadının öz yeterliliğinin geliştirildiği bir köy olarak dikkatleri üzerine çekiyor. Bunun için köyde kurulan Jinwar Akademisi'nde genel tarih, kadın anatomisi, kadın tarihi, jineoloji gibi konular temel eğitimler olarak öne çıkıyor.

 

Komünal yaşamın esas alındığı Jinwar’da çocuk eğitimine de özel bir önem veriliyor. Dayika Üveyş adındaki Jinwar okulunda 24 çocuk eğitim görüyor. 

Köy adeta bir emek bahçesi. Köyde kurulan ve kadınların dönüşümlü olarak ekmek pişirerek köy dışına sattıkları fırına ise, adını tahıl tanrıçasından alan Aşnan Fırını adı verilmiş.

Demokratik yaşam, ekoloji ve kadın özgürlük paradigması ile oluşturulan Jinwar köyü, herkesin “olmaz” dediği yerde yeni yaşamı yaratıyor. Bu köyde örülen yaşam, kadın eliyle inşa edilecek özgür yaşam açısından son derece önemli bir örnek teşkil ediyor.

---

Etiketler : Rojava Kadın Devrimi, Rojava Devrimi, Jinwar köyü,

---