Nebile Irmak Çetin-01 Şub 2021

Gücü arkasına alan sermaye çevreleri, şimdilerde ise evden ve esnek çalışma modelini güzelleyerek bu sistemi kalıcı hale getirmek istiyorlar... Bu çalışma sistemine sıkıştırılmış olan kadınların, kendilerine ait bir hayatları olmayacak

Pandemi bahanesiyle emek alanına yönelik sermaye saldırıları artıyor, bir önceki sayıda yazmıştım; Cumhurbaşkanlığı kararına rağmen, işçi çıkarma yasak olduğu halde, Kod-29 ile işçiler tazminatsız işten atılıyor. Akabinde özellikle sendikaya üye oldukları için birçok işçinin Kod-29 bahanesi ile işten atıldığını ana haber bültenlerinde gördük ve izledik. Kaldı ki sendikaya üye olmak anayasal bir haktır. 

Mevcut uygulamada, sendikaya üye olduğu için işten atılan işçi hem işe iade hem de sendikal tazminat davasını açıyor ve kazanıyordu. Bu yönlü yığınla yerel mahkeme ve Yargıtay kararları mevcut. Buna rağmen işverenlerin gözünü karartıp sendikaya üye olan işçileri “genel ahlak kuralları”na uymamak -yani Kod-29-suçlamasıyla işçi çıkarmaları manidardır, bu gücü kimden, nereden alıyorlar?  

Bu gücü arkasına alan sermaye çevreleri, şimdilerde ise evden ve esnek çalışma modelini güzelleyerek bu sistemi kalıcı hale getirmek istiyorlar. Gerekçeleri ise 'çalışanları virüsten korunmak' ve yolda geçecek zamanı ortadan kaldırmak, ayrıca istihdamı artırmak gibi manipülasyonlarla çalışanların lehineymiş gibi sunuyorlar. 

Özellikle bu sistemle sömürmek istedikleri potansiyel, üniversite mezunu finans, eğitim, ofis vb. işlerde çalışan, büyük oranı kadın olan beyaz yakalı genç işçilerdir. Genç işçiliği bekleyen bu tehlike sinyalini geçen günlerde şeffaf bir şekilde açıklayan Türkiye sermayesinin önemli kuruluşu KOÇ Holding CEO’su Levent ÇAKIROĞLU oldu. Çakıroğlu açıklamasında pandemi sürecinde bünyelerinde çalışan 35 bin insanı evden ve esnek çalıştırdıklarını söyledi, bu çalışmadan memnuiyetlerini de dile getirdi ve bu sistemi kalıcı hale getireceklerini belirtti. Velhasıl işverenler için muazzam kâr sağlayacak bu uygulama pandemi sonrası çalışanlar için kâbus olacağını işaret ediyor. 

Bu uygulamadaki işveren avantajları, işçinin gasp edilecek haklarına bakarsak;

*Başta işçinin yemek+yol maliyetinden kurtulup kâra geçecek. 

*Esnek çalıştırdığı için işçinin maaşı düşürülecek.

*Esnek ve zamana yayılan çalışma, tam zamanlı sayılamayacağı için çalışanın senelik izin kullanma hakkı ortadan kalkacak. 

*Tam yıl çalışmadığından dolayı tazminat kaybı da yaşayacak. 

*Sigorta pirimi de eksik yatırılacağı için emeklilik de hayal olacak. 

KOÇ Holding CEO’su Levent Çakıroğlu, bünyelerinde 35 bin emekçinin bu yöntemle çalıştırdıklarından dolayı 'verimin arttığından' söz ederken tam da kast ettiği buydu; sermaye daha çok kâr edecek, işçinin emeği sömürülecek. 

Evden ve esnek çalışma, emekçiler için tam bir hapis yaşamdır, ucuz emektir, yoksulluktur, güvencesizliktir ve geleceksizliktir. Küresel sermayenin özendirdiği bu model, Türkiye’nin ekonomik ve siyasi kriz koşullarında, kadınları toplu ve karma çalışılan iş ortamından uzak tutup evlere hapsedecek. Bu çalışma sistemine sıkıştırılmış olan kadınların, kendilerine ait bir hayatları olmayacak. Çünkü her an işveren kendisinden bir işi yapmasını isteyeceği için hazır ve nazır durumda olacak. Arkadaş buluşmasından, dinlenme ve seyahat etme hakkından vazgeçmek zorunda kalacak. Hayatına dair plan yapamayacak, kişisel bakım ve sağlık problemleriyle ilgilenecek vakit bulamayacak. Sosyal yaşam başta olmak üzere birçok aktiveden koparılacak, iş arkadaşlarıyla fiziki görüşme, sohbet etme ve dayanışması ortadan kalkacak. Bu sistemde örgütlenme ve mücadele etmek hakkı da mümkün gözükmüyor. Geç saatlere kadar ve hafta sonları dahi çalışmak zorunda kalabilecek.    Kalabalık bir ailede yaşıyorsa, çalışma ortamı başta olmak üzere internet masrafı veya erişiminde zorlanacak. Çocuk ve bakmakla yükümlü olduğu ebeveynin bakımı, ev işleri ve alışveriş hizmetleri, yükünü çok daha ağırlaştıracak. Birlikte yaşadığı erkeğin istekleri, baskısı veya şiddetine daha çok maruz kalacak. Yani düşük ücretle, güvencesiz gelecek ile günün 24 saati, yılın 365 günü ev hapsinde tükenecek. Sermaye için muazzam kâr, çalışanlar için prangalı çalışma sistemi olan evden ve esnek çalışmanın adı modern çağın kölelik sistemidir. Acilen karşı çıkılmalı, uygulanılmasına dur denilmelidir. 

 

---

Etiketler : Kadın emeği, Esnek çalışma, Evden çalışma,

---